środa, 31 lipca 2013

Wątpliwe dni tygodnia

Zwrócono się do mnie z pytaniem, która forma jest poprawna – w środę czy we środę. I w środę, i we środę, aczkolwiek drugi wariant jest znacznie rzadziej używany. Problem, który dzisiaj poruszamy dotyczy wyrażeń przyimkowych z przyimkiem w/we.

Najogólniej rzecz ujmując, we stosujemy, kiedy mamy grupę spółgłoskową rozpoczynającą się od w oraz f, po których następuje inna spółgłoska oraz gdy łączymy te przyimki z wyrazami zaczynającymi się od dwóch innych spółgłosek, np. we wtorek, we Francji, we Wrocławiu. Zatem we użyjemy, gdy wyraz trudniej jest wymówić i chcemy sobie pomóc.

Często jednak w tej regule mamy oboczności, a więc możemy stosować we i w jednocześnie, czego dobrym przykładem są, rozpoczynające mój wywód, formy w środę oraz we środę. Fakt, że zwrotu we środę używamy rzadziej niewątpliwie ma związek z tym, że wyrażenie w środę jest łatwiejsze w wyartykułowaniu. Możemy również powiedzieć w czwartek i we czwartek, ale już tylko w poniedziałek, w piątek, w sobotę i w niedzielę oraz tylko we wtorek.

Czyli podsumowując, w obligatoryjnie stawiamy przed poniedziałkiem, piątkiem, sobotą i niedzielą, we użyjemy obowiązkowo przed wtorkiem, a przed środą i czwartkiem zastosujemy w lub we – wedle uznania. Więcej o przyimkach w/we rozprawia prof. Mirosław Bańko w Małym słowniku wyrazów kłopotliwych