piątek, 5 lipca 2013

O pisowni liczebników słów kilka

Drodzy Czytelnicy, zastanówcie się przez chwilę, który z poniższych zapisów jest poprawny, a który nie: lata 90-te,  lata 90., ul. 11. Listopada, ul. 11 Listopada. Spośród tych czterech zapisów, prawidłowo napisane są drugi i czwarty.

Choć zasada zapisywania liczebników jest na ogół prosta, to nie dla każdego oczywista. Zgodnie z nią kropkę stawiamy wyłącznie wtedy, kiedy piszemy cyfrę lub liczbę, która w domyśle jest liczebnikiem porządkowym, stąd zapis lata 90. jest poprawny.
Trzeci z zapisów, tj. ul. 11. Listopada, mimo iż wydaje się właściwy, jest błędny, ponieważ kropki nie stawia się, kiedy miesiąc zapisany jest słownie (z kontekstu jednoznacznie wynika, że mamy do czynienia z liczebnikiem porządkowym). W tym wypadku zapis nr 3 uważa się za niepoprawny na korzyść ostatniego (ul. 11 Listopada).
Pierwszy zapis, czyli lata 90-te zostawiłem na koniec, ponieważ to wręcz „językowa perełka”. Drodzy Państwo, nie należy tworzyć tego typu tworów cyfrowo-literowych, wystarczy postawić małą kropeczkę po cyfrze (liczbie) lub ewentualnie zdecydować się na słowny zapis liczebnika, jednak z uwagi na ekonomizację języka raczej proponowałbym zastosowanie zapisu z kropką.
Podsumujmy sobie wszystko, o czym była mowa wyżej. (1) Kropkę stawiamy w liczebnikach porządkowych, którą możemy pominąć, jeżeli z kontekstu jasno wynika, że jest to liczebnik porządkowy, np. To moje 18 urodziny, gdzie wiadomo, że nie chodzi nam o liczebnik główny osiemnaście, dlatego kropkę możemy pominąć, ale nie musimy. Równie poprawny (tj. zgodny z zasadami ortograficznymi) jest zapis: To moje 18. urodziny. (2) Kropki nie stawia się po cyfrze oznaczającej datę, gdy miesiąc napisany jest słownie, np. 5 lipca. (3) Przestrzegam przed mieszaniem słów i liczb, np. ul. 1-go Maja. Taki zapis uznaje się za błąd.