niedziela, 13 marca 2016

Co z tymi „nastolatkami”?

Temat dzisiejszego wykładu dotyczy nastolatków. Czy ten rzeczownik może być użyty w równej mierze zarówno w stosunku do dziewcząt, chłopców, jak i grup mieszanych?

Wyraz nastolatki (ang. teenagers) do polszczyzny wszedł za sprawą Władysława Kopalińskiego (1907-2007). Oznacza on zazwyczaj ‘osoby różnej płci mające od jedenastu do dziewiętnastu lat’, aczkolwiek zdarza się, że określamy tym wyrazem wyłącznie chłopaków bądź dziewczyny.

W mianowniku liczby mnogiej ma on wykładnik niemęskoosobowy, choć może określać, jak wiemy, również chłopców. Rodzi to pewną nielogiczność, gdyż gramatyka każe nam wówczas uzgadniać formy te nastolatki z czasownikiem w rodzaju niemęskoosobowym i to bez względu na to, do kogo w danym momencie nawiązujemy (do dziewczyn, grup mieszanych czy też wyłącznie do chłopców). Stąd mówimy, że przyszły te nastolatki, także wtedy, kiedy chodzi nam wyłącznie o chłopaków.

Przy okazji warto również zauważyć, że forma nastolatkowie, mimo niemałej frekwencji, wciąż jeszcze nie uzyskała aprobaty językoznawców. Jeżeli więc przyjdzie nam się zastanawiać, której formy użyć (nastolatki czy nastolatkowie), postawmy na nastolatki (choć powinienem raczej powiedzieć: postawmy na nastolatków).