Jak w połączeniu z cząstką by
możemy zapisać w dwojaki sposób – łącznie i oddzielając je od siebie. Od czego
to zależy, kiedy jak zapisujemy? Od znaczenia, w jakim danej formy używamy.
Jakby (a więc pisownię łączną) używamy, kiedy forma ta jest spójnikiem,
którego synonimami są gdyby oraz jak gdyby, np. (1) Jakbym wiedział, tobym przyszedł. (2) Wyglądasz, jakbyś nie spał cały tydzień! Mówiąc prościej, takowej struktury używać należy w wyrażeniach porównawczych.
Pisownię
rozdzielną należy stosować, kiedy jak jest
zaimkiem (oznacza w jaki sposób).
Przykłady: (1) Jak by to powiedzieć. (2) Myślę,
jak by tu ci pomóc. (3) Zróbcie tak, jak byście chcieli. Tu również staram się uprościć zasadę;
zauważcie, iż cząstka by może nam się
łączyć z osobową formą czasownika. Możemy więc powiedzieć: Zróbcie tak, jak byście chcieli, ale można też napisać: Zróbcie tak, jak chcielibyście.
Należy więc
albo znać znaczenie używanej przez nas formy, albo sprawdzić, z jaką częścią
mowy łączy się cząstka by – jeżeli ze
spójnikiem jak, piszemy wtedy jakby; jeśli jednak cząstka by łączy się z czasownikiem, należy
zastosować pisownię jak by (wówczas jak jest zaimkiem).
