poniedziałek, 7 października 2013

Granica a zagranica

Czy zdanie: Student uczący się zagranicą jest poprawne? Otóż nie! Należy poprawić ostatni wyraz, czyli zagranicę, oddzielając przedrostek za od rzeczownika granica, tworząc tym samym wyrażenie przyimkowe. No dobrze, ale przecież rzeczownik zagranica w języku polskim istnieje, więc spotkamy się z formami: zagranicy, zagranicą, zagranicę, zagranicy. Kiedy zatem użyjemy pisowni łącznej, a kiedy konstrukcję tę rozdzielamy od siebie?

Wpierw zauważmy, że mamy tu dwa różne rzeczowniki – zagranicę (obce kraje) oraz granicę (linia oddzielająca pewien obszar).  Jeśli mamy na myśli kraje, leżące poza granicami danego państwa, czyli zagranicę jako taką, nie oddzielamy przedrostka od rdzenia, np. Tomek przyjedzie jutro z zagranicy. Inaczej można by napisać: Tomek przyjedzie jutro z obcych krajów. Inny przykład: Martyna i Paulina zwiedziły w tym roku zagranicę (czyli obce kraje).

Jeśli chodzi nam o granicę będącą linią, która oddziela jakiś teren, to nie mamy innego wyjścia, jak stosować wyrażenia przyimkowe. Dla podkreślenia różnicy użyję podobnych przykładów jak wyżej: (1) Tomek przyjedzie jutro zza granicy, czyli Tomek przyjedzie jutro zza linii granicznej. (2) Martyna i Paulina były w tym roku za granicą, czyli za linią graniczną.

Na zakończenie warto wrócić do zdania, otwierającego moje dzisiejsze rozważania. Widzimy i rozumiemy już, że w zdaniu: Student uczący się za granicą podmiotem jest student, który uczy się poza granicami jakiegoś kraju, prawda? Trzeba zatem umiejętnie odróżniać terminy granica i zagranica