Spójrzmy na
zdanie: Maria spytała, czy Paulina
zakłada sukienkę. Czy w zdaniu tym powinniśmy postawić znak zapytania czy,
tak jak uczyniłem to ja, kropkę?
Forma
stworzona przeze mnie jest poprawna. Po pierwsze, nie ulega wątpliwości, że
jest to zdanie złożone (ma dwa orzeczenia). Pierwsza część (Maria spytała) jest oznajmująca, choć druga
może być już pytaniem ([czy] Paulina
zakłada sukienkę). Musimy określić, które z tych zdań jest zdaniem
nadrzędnym, a które podrzędnym (w stosunku do nadrzędnego). Niewątpliwie najistotniejsze
w przykładzie jest to, że Maria spytała,
a skoro tak, to jest to zdanie nadrzędne i ono warunkuje, że na końcu stawiamy
kropkę.
Podobnie jest
w sytuacjach, gdy na przykład piszemy maile do różnych odbiorców w różnych
sprawach, zaczynając wiadomość od słów typu: Chciałbym dowiedzieć się lub Mam pytanie. Oto przykład: Chciałbym się dowiedzieć,
czy na pokład samolotu mogę zabrać psa. W zdaniu sprawą nadrzędną jest to,
że podmiot chce się dowiedzieć. Wtedy pytamy: „czego?”, ale nie zmienia to faktu, że zdanie w całości jest
oznajmujące.