wtorek, 13 sierpnia 2013

Było 500 uczniów, czyli ile?

Zadano mi pytanie, jak należy wymówić liczebnik w wyrażeniu: Było 500 uczniów. Pięćset czy pięciuset? Prawidłowa odpowiedź to pięciuset, a wyjaśnienie tej kwestii prezentuję poniżej.

Zacznę od tego, że w języku polskim dla liczby mnogiej, bo z takową mamy tu do czynienia, wyróżnia się dwa rodzaje: męskoosobowy i niemęskoosobowy. Druga sprawa jest równie prosta. Otóż w rodzaju męskoosobowym we wszystkich przypadkach mamy pięciuset (M. pięciuset chłopców D. pięciuset chłopców C. pięciuset chłopcom B. pięciuset chłopców N. pięciuset chłopcami Ms. pięciuset chłopcach), a dla rodzaju niemęskoosobowego w mianowniku i bierniku mamy pięćset (M. pięćset kobiet, dzieci, psów D. pięciuset kobiet, dzieci, psów C. pięciuset kobietom, dzieciom, psom B. pięćset kobiet, dzieci, psów N. pięciuset kobietami, dziećmi, psami Ms. pięciuset kobietach, dzieciach, psach). Powiemy: Było pięciuset uczniów, ponieważ uczeń to rodzaj męski, a w liczbie mnogiej rodzaj męskoosobowy.

Warto pamiętać, że podobnie rzecz ma się z liczebnikami 600, 700, 800 oraz 900. Fleksja liczebników niejednemu spędza sen z powiek, dlatego być może już niedługo znów poświęcę wpis tej części mowy.