Spójniki że, iż to dwa
wyrazy mające to samo znaczenie. Oba łączą zdania podrzędne ze zdaniem nadrzędnym lub
ich równoważniki rozwijające treść składników zdania nadrzędnego. Różnią się z
kolei stylistyczną wartością, o czym należy pamiętać.
Spójnik iż ma charakter książkowy,
jego semantyczny odpowiednik że to spójnik wyraźnie neutralny. To
oznacza, że w swoich wypowiedziach (szczególnie w mowie potocznej) powinniśmy
dawać pierwszeństwo spójnikowi że. Zbyt częste używanie iż
może bowiem trącić pretensjonalnością (por. Myślę, iż możemy jutro wybrać się na
wycieczkę).
Optymalne rozwiązanie to zatem
stosowanie spójnika iż, jeśli w pobliżu nagromadzono sporo spójnika że,
jak następuje to niekiedy w wypadku zdań wielokrotnie złożonych (por. (1) Mama
mówi, że z rozmowy z Filipem wynika, że to, co się wydarzyło, jest
nieprawdopodobne; (2) Mama mówi, że z rozmowy z Filipem wynika, iż
to, co się wydarzyło, jest nieprawdopodobne). W innych sytuacjach stawiałbym na że.
