Jaką formę przyjmuje biernik od rzeczownika pani?
Czy uzasadniona jest końcówka -ę (np. widzę panię Basię), czyli ta, która jest
zgodna z ogólną zasadą? Okazuje się, że nie.
Rzeczownik pani, o którym dzisiaj chciałbym
kilka słów wspomnieć, wbrew zasadzie, która głosi, że rzeczowniki liczby
pojedynczej rodzaju żeńskiego w bierniku przyjmują końcówkę -ę, ma
końcówkę -ą. Dlatego obok regularnych form takich, jak gospodynię, kobietę czy dziewczynę
formę panią należy traktować jako wyjątek.
Ów wyjątek uznaje się za przeżytek, który zachował się
dzięki tradycji. Dawniej bowiem rzeczowniki żeńskie miękkotematowe przyjmowały
właśnie końcówkę -ą (np. widzę ziemią, rolą, wieżą).
Z czasem formy te uległy wpływowi rzeczowników z twardymi tematami i dlatego otrzymały
końcowe -ę. Dlaczego tak się nie stało z rzeczownikiem pani? Przyczyny
tego stanu rzeczy należy dopatrywać w jego powszedniości. Tak dawniej, jak dziś
rzeczownik ten odznaczał się wysoką frekwencją. Wskutek częstego używania formy panią
nie poddał się on wpływowi rzeczowników twardotematowych i zachował dawną już biernikową końcówkę -ą.
