wtorek, 12 maja 2015

„Je” czy „ich”, czyli o problematycznych zaimkach w bierniku


Wydawać by się mogło, że fleksja zaimków oni oraz one nie powinna stanowić kłopotu. Okazuje się jednak, że nie dla wszystkich ta gramatyczna zawiłość jest oczywista i dlatego dzisiaj rozważania poświęcone są temu zagadnieniu. Pragnę skupić Państwa uwagę na bierniku, który sprawia największe problemy.

Sprawa jest prosta. Otóż trzeba zapamiętać, że zaimek oni oraz one to zaimki o różnym rodzaju. Pierwszy ma rodzaj męskoosobowy, drugi zaś niemęskoosobowy. Gdy przyjdzie nam odmieniać te zaimki, pamiętajmy, że w bierniku zaimek oni przyjmuje formę ich, zaś zaimek one przyjmuje postać je.

Wielu mogłoby sądzić, że zagadnienie, o którym dziś mowa, jest czymś oczywistym. Problem jednak w tym, że zdarzają się sytuacje, kiedy zaimki, będące tematem dzisiejszego artykułu, są wzajemnie mieszane i tam, gdzie powinien być wyraz ich, jest zaimek je lub odwrotnie, np. Oto moje dzieci, chcesz ich poznać? (poprawnie: Oto moje dzieci, chcesz je poznać?).

Co innego, gdy rzecz dotyczy dopełniacza. Wtedy bowiem i w jednym, i w drugim wyrazie należy zastosować formę ich, np. Nie ma mężczyzn = nie ma ich, nie ma kobiet = nie ma ich. Właściwie każdy inny przypadek ma te same postaci zarówno dla zaimka oni, jak i dla zaimka one. I właśnie dlatego być może czasami mamy problem z biernikiem.

Dla uzupełnienia porównajmy odmianę całościową zaimków oni i one:

M.
Oni
„One
D.
ich, nich
C.
im, nim
B.
ich, nich”
je, nie
N.
nimi
Ms.
o nich
Przykład
Chłopcy, Ludzie
Dzieci, kobiety

PS Formy drugie, jak nim, nich itd. występują po przyimkach rządzących zaimkami, np. do nich, z nimi itp.