wtorek, 3 grudnia 2013

Od „obejścia pokoju” do strony biernej

Koleżanka na co dzień pracująca w hotelu zadała mi niebanalne pytanie. Otóż jednym z jej obowiązków jest obejście pokoi/pokojów (obie formy są poprawne), jednak zastanawiała się, jak powiedzieć koleżance, która ją zmieniała, używając strony biernej, że do tego czy tamtego pokoju z tego czy innego powodu nie zaglądała. No właśnie, zastanówmy się.

Gdy musimy przejrzeć dokumenty, a tego nie zrobimy, powiemy: Dokumentacja nie została przejrzana. Jeśli musimy posprzątać kuchnię, powiemy: Kuchnia nie została posprzątana. Dlaczego więc trudno jest nam utworzyć stronę bierną od czasownika obejść? Co tam trudno! Nie oszukujmy się, nie jesteśmy w stanie tego zrobić! Trzeba zapamiętać, iż czasownik obejść jest czasownikiem dokonanym, od którego nie możemy utworzyć strony biernej, stąd zrozumiała niemożność wypowiedzenia danego słowa przez moją koleżankę.

Jakaż więc rada? Możemy zbudować stronę bierną od niedokonanego czasownika obchodzić i wówczas powiedzieć: Pokoje nie zostały obchodzone. Pod względem strukturalnym, jak i semantycznym nie mamy żadnych uwag co do poprawności wyżej podanego zdania. Jeśli jednak ktoś odczuwa awersję do wskazanej formy, może poszukać jakiegoś słowa będącego synonimem lub też najprościej, stosować stronę czynną, np. (1) Nie zajrzałam do pokoju. (2) Nie obeszłam pokoju (tego i tego).