Dziś rozważania inspirowane pytaniem
od pani Justyny. Ogólny przyczynek zaś, by poruszyć ten temat, stanowi cytat z Jana Pawła II: „Człowiek jest wspaniałą istotą nie z
powodu dóbr, które posiada, ale jego czynów. Nie ważne jest to, co się ma,
ale czym się dzieli z innymi”. W kilku różnych źródłach połączenie nie ważne
raz było zapisane osobno, raz łącznie. A jak jest poprawnie?
Przymiotniki z partykułą „nie”
piszemy razem w stopniu równym (przypomnij sobie zasadę). To oznacza, że nieważne
z reguły zapiszemy łącznie. Istnieje jednak zasada, która głosi, że jeśli
mamy do czynienia z wyraźnym zaprzeczeniem (por. zdanie: Nie duży
to był problem, ale ogromny), takie połączenie przymiotnika z partykułą
negacji zapiszemy oddzielnie. Owo „wyraźne zaprzeczenie” w zdaniu sygnalizuje
nam w pierwszej kolejności wystąpienie spójnika „ale” (i synonimicznych dlań
„lecz”, „tylko” itp.) albo takiego, który wyraża przeciwieństwo (zob. Nie
mały, bo duży). W podanych przykładach dostrzec można
również to, że akcent zdaniowy pada właśnie na przymiotniki z nie (nie
duży w pierwszym zdaniu oraz nie mały w drugim).
Z podobną sytuacją mamy do
czynienia, jak sądzę, w zdaniu podanym przez panią Justynę. I tu uważam uzasadniona
jest pisownia oddzielna. Przy okazji warto zwrócić uwagę, że choć wypowiedź
papieża na płaszczyźnie treści jest bardzo mądra, to na płaszczyźnie składniowej
można by ją udoskonalić. Zdanie aż się prosi, by uzupełnić je o kilka brakujących
elementów składowych. Ponieważ jednak jest to cytat, nie wolno nam tego robić.
Niech więc pozostanie ono niezmienione.
