czwartek, 2 lutego 2017

Czy ksiądz to jednocześnie kapłan?

Na facebookową skrzynkę Językowych rozważań jakiś czas temu wpłynęło bardzo ciekawe pytanie od pani Anny. Dotyczyło ono apostrofy skierowanej w podziękowaniu do księdza, która miałaby się rozpocząć od słów „Księże Kapłanie”. Moja korespondentka nie była pewna, czy nie mamy tutaj do czynienia z błędem. Mówimy wszak o księdzu proboszczu, o księdzu katechecie, ale o księdzu kapłanie pani Ania nie słyszała.

W słowniku czytamy, że ksiądz to ‘duchowny chrześcijański’, kapłan natomiast to ‘w Kościołach chrześcijańskich: duchowny mający święcenia uprawniające do odprawiania nabożeństw i udzielania sakramentów’. Z powyższych definicji wynika, zgodnie z założeniem pani Anny, że oba te wyrazy można traktować jako SYNONIMY (wraz z rzeczownikiem duchowny). To oznacza, że w sformułowaniu księże kapłanie mamy istotnie do czynienia z pewną nadwyżką leksykalną. Inaczej mówiąc, owo wyrażenie jest przykładem tautologii i  dlatego warto zmienić tę apostrofę.