środa, 13 stycznia 2016

Nie bez kozery, czyli bez czego?

Wyrażenie nie bez kozery, jak wiadomo, jest semantycznie zbliżone do wyrażeń typu nie bez przyczyny, nie bez powodu. Czy jednak rzeczownik kozera można utożsamiać z przyczyną oraz powodem? Co to jest kozera?

Współcześnie wyraz ten nic tak naprawdę nie znaczy. Występuje on bowiem li tylko w tym związku frazeologicznym. Kiedyś jednak – co ciekawe – znaczeń wyrazu kozera było kilka, np. powód, przyczyna. Kozerą określano także kolor atutowy podczas gry w karty. Ten, kto był w posiadaniu takowej karty, miał ułatwioną grę. Wkrótce owo znaczenie stało się podstawą użycia rzeczownika kozera w przenośnym sensie jako synonim wyrazów pomoc, wsparcie, od których jest już niedaleka droga do współczesnego znaczenia wyrażenia nie bez kozery. Gdy bowiem stosujemy je w swoich wypowiedziach, mamy na myśli, że coś wydarzyło się nie bez pomocy, nie bez wsparcia. 

Mówimy oczywiście, że coś wydarzyło się nie bez kozery, ale rzecz jasna nie wolno nam mówić, że szukamy kozery w czyimś postępowaniu. Takie użycie wskazanego rzeczownika to błąd