środa, 11 kwietnia 2018

Kłopotliwe zestawienia, czyli kilka słów o użyciu dywizu

Zestawienia, czyli połączenie dwu samodzielnych wyrazów, budzą nierzadko nasze ortograficzne wątpliwości. Ileż to razy zastanawialiśmy się nad pisownią takich zestawień, jak np. artysta(-)malarz, nauczyciel(-)polonista. Czy między tymi wyrazami konieczny jest dywiz?

Zasada mówi jednoznacznie, że łącznika (czyli rzeczonego dywizu) używamy wtedy, gdy wyrazy składające się na zestawienie występują albo w stałych parach (np. hokus-pokus, czary-mary, gadu-gadu), albo wówczas, gdy człony są znaczeniowo równorzędne (np. kupno-sprzedaż). Jeżeli jednak drugi człon danego zestawienia jest określeniem pierwszego, nie stosujemy łącznika, dlatego przykłady z pierwszego akapitu nie wymagają kresek. Poprawny wariant zapisu jest więc następujący: artysta malarz, nauczyciel polonista.