poniedziałek, 19 czerwca 2017

Konstancin-Jeziorna – sprawa fleksji

Ostatnio moje myśli krążyły wokół malowniczego miasteczka nieopodal Warszawy. Chodzi o miasto Konstancin-Jeziorna. Pomyślałem, że przez swą dwuczłonowość owo miasteczko może stanowić dylemat niejednego użytkownika polszczyzny. Dziś zatem omawiam, jak poprawnie odmieniać tę nazwę.

Konstancin-Jeziorna (pamiętajmy koniecznie o dywizie!) to miasto powstałe w wyniku połączenia dwóch miejscowości: Skolimów-Konstancin i Jeziorna. Jego pierwsza część (Konstancin) nie sprawia nam problemu. Mówimy bezbłędnie o Konstancinie albo np. że jedziemy do Konstancina itp. Problem rodzi drugi człon tej nazwy (Jeziorna).

Rzecz wynika z faktu, że nazwa ta może odmieniać się dwojako (i w rzeczywistości tak się odmienia) – albo rzeczownikowo, albo przymiotnikowo. W wypadku nazwy Konstancin-Jeziorna obowiązuje nas ta pierwsza odmiana. W związku z tym wzorcowe formy to np. Konstancina-Jeziorny, Konstancinowi-Jeziornie itd. Sama Jeziorna to również nazwa rzeki i tu już odmieniamy tę nazwę przymiotnikowo (Jeziornej, Jeziorną itp.).

Całość tu poruszoną zbiera poniższa tabela: 

M.
Konstancin-Jeziorna
Jeziorna (rzeka)
D.
Konstancina-Jeziorny
Jeziornej
C.
Konstancinowi-Jeziornie
Jeziornej
B.
Konstancin-Jeziornę
Jeziorną
N.
Konstancinem-Jeziorną
Jeziorną
Ms.
Konstancinie-Jeziornie
Jeziornej
W.
Konstancinie-Jeziorno!
Jeziorno!

Na marginesie niniejszych rozważań warto pamiętać, że przymiotnik odmiejscowy utworzony od miasta Konstancin-Jeziorna to konstanciński, czyli bez odniesienia do drugiej części nazwy miasta.