wtorek, 16 grudnia 2014

Historycznojęzykowe spojrzenie na województwo lubuskie

W powszechnym obiegu słychać niekiedy, jak użytkownicy polszczyzny używają formy w Lubuskiem. Czy jest to niepoprawny sposób wymowy i zapisu? Nie, jest to jak najbardziej uzasadnione, by tej konstrukcji używać tak w mowie, jak w piśmie. Województwu, w którym mieszkam, poświęcam dzisiaj wpis, który polecam Waszej uwadze.

Zacznijmy od tego, jak zapisujemy nazwę województwa. Zasada mówi, że nazwy okręgów administracyjnych oraz województw zapisujemy małymi literami, stąd poprawny zapis jest taki: województwo lubuskie (nie: Województwo Lubuskie lub województwo Lubuskie albo Województwo lubuskie). Jeśli jednak użyjemy formy w Lubuskiem, to tutaj konieczna jest już pisownia wielką literą, gdyż mówimy wówczas o rzeczownikowej nazwie regionu (por. np. w Mazowieckiem, w Opolskiem, w Poznańskiem, w Zakopanem).

Skąd taka forma w Lubuskiem i inne? Konieczne jest tutaj odwołanie się do historii języka. W tym wypadku mamy bowiem do czynienia ze starą końcówką przymiotnikową -em, którą przyjmowały wyrazy w narzędniku i miejscowniku. Dziś tę końcówkę wyparła forma -im i dlatego możemy powiedzieć w lubuskim (w znaczeniu województwo) bądź w Lubuskiem (w znaczeniu region).