niedziela, 18 marca 2018

Jak nazywa się mieszkaniec Szczecinka?

Kilka lat temu na łamach Językowych rozważań omawiałem, jak poprawnie nazywać mieszkańca Zbąszynka – niewielkiej miejscowości w województwie lubuskim, z której zresztą pochodzę (można o tym przeczytać tutaj). Dziś w pewnym sensie wracam do tego tematu, ponieważ zapytano mnie niedawno o nazwę mieszkańca Szczecinka. Co ma Szczecinek do Zbąszynka? Okazuje się, że wcale nie tak mało.

Zbąszynek i Szczecinek to miejscowości, których nazwy w swej budowie są do siebie zbliżone. Skoro więc o mieszkańcach Zbąszynka mówi się zbąszynczanie oraz – odpowiednio do płci – zbąszynczanin, zbąszynczanka, to analogicznie rzecz powinna wyglądać z obywatelami Szczecinka. Tak przynajmniej początkowo mi się wydawało.

O ile bowiem w wypadku Zbąszynka Słownik nazw miejscowości i mieszkańców pod redakcją Marka Łazińskiego dopuszcza jedynie formy, o których jest mowa w drugim akapicie, o tyle w wypadku Szczecinka można mówić o wariantywności. Obok form szczecinczanin, szczecinczanka dopuszcza się również formy szczecinecczanin oraz szczecinecczanka.

Skąd powyższe rozbieżności? Wynikają one z uzusu, czyli z powszechnego zwyczaju. Postacie szczecinecczanin / szczecinecczanka, choć są trudniejsze w wymowie, uzyskały większą aprobatę tych, do których się odnoszą, czyli mieszkańców Szczecinka, i częściej są używane niż formy szczecinczanin oraz szczecinczanka.

Przyznam, że dopóki sam nie sprawdziłem u źródła, jak nazywać mieszkańców Zbąszynka, częściej używałem form zbąszynecczanin oraz zbąszynecczanka (tak zresztą uczyła nas polonistka w liceum), wydają mi się one bardziej zbliżone do wyrazu podstawowego, od którego pochodzą. Podkreślmy jednak, że oboczne formy są dopuszczalne jedynie w nazwie mieszkańców Szczecinka.